دوربین های مداربسته را اگر بخواهیم دسته بندی کنیم ، از لحاظ نوع لنز نیز می توان آنها را دسته بندی کرد. به طور کلی 2 دسته لنز وجود دارد: لنز ثابت و لنز متغییر. لنزهای متغییر خود به چند نمونه تقسیم می شوند: لنز وریفوکال ، لنز موتورایز. تفاوت لنزهای ثابت با متغییر در فاصله کانونی و در نتیجه قدرت زوم دوربین می باشد.
رابطه بین فاصله کانونی و زاویه دید
هر دوربینی دارای یک لنز است و هر لنز یک فاصله کانونی Focal length دارد. تعریف فاصله کانونی، مرکز نوری یک لنز، نقطه ای است درون لنز، که فرض می شود دو پرتو نور متفاوت، داخل لنز آمده و با یکدیگر برخورد کردند. حال هر چه این فاصله کانونی کوتاه تر باشد، میدان دید بیشتر است اما قدرت زوم کمتر می شود. همینطور در فاصله کانونی بیشتر، میدان دید کمتر می شود اما نهایتا قدرت زوم بیشتر خواهد بود.
به طور معمول لنز دوربین های مداربسته اگر از نوع ثابت باشد، با توجه به محیط و شرایط، باید دوربینی انتخاب شود که مناسب باشد. زمانی برای شما زاویه دید گسترده wide اهمیت زیادی دارد. بنابراین بهتر است دوربین با فاصله کانونی کمتر، را استفاده کنید. اما اگر قدرت زوم حائز اهمیت است، لنز با فاصله کانونی بیشتر، انتخاب بهتری خواهد بود.
لنز ثابت در دوربین های مداربسته
دوربین های معمولی، جز دوربین های با لنز ثابت هستند. زاویه دید این دوربین ها، یا فاصله های کانونی که دارند تعریف می شود. در دوربین های دام و بولت زاویه دید متفاوت است. معمولا دوربین های دام به دلیل شکل گنبدی که دارند، زاویه دید بیشتری دارند. اما به طور کلی شرکت ها و نوع لنز و سنسور به کار رفته نیز در میزان زاویه دید تاثیر دارد.
به عنوان مثال دوربین های برند هایک ویژن هایلوک ، لنزهای شرکت خود را در دوربین ها استفاده می کنند. در دوربین با لنز ثابت، فاصله های کانونی 2.8 / 3.6 / 4 / 6 / 8 میلیمتر وجود دارد. همانطور در بالا گفتیم، هر چه این عدد بزرگتر باشد، زاویه دید کمتر، قدرت زوم بالاتر می رود.
انواع لنزهای متغییر به کار رفته در دوربین ها
دو نمونه لنز متغییر داریم: لنزهای وریفوکال و لنزهای موتورایز. لنز وریفوکال Varifocal مربوط به دوربین هایی است که لنز آنها متغییر است اما تنظیم لنز به صورت دستی انجام می شود. یعنی برای تنظیم زاویه دید، به صورت دستی میتوان لنز و فاصله کانونی را مشخص کرد. تا زاویه دید مناسب را پیدا کنید.
در دوربین های با لنز موتورایز، قابلیت تنظیم زاویه دید، توسط دستگاه صورت می گیرد، زیرا این دوربین ها موتوردار هستند. با دوربین های موتورایز Motorized زاویه دید مناسب را پیدا میکنید و می توان توسط سیستم آن را تغییر داد. تغییر زاویه دید، توسط دستگاه NVR یا صفحه کنترل نرم افزار بوسیله موبایل یا کامپیوتر قابل انجام است. میزان بزرگنمایی، فوکس را نیز می توان از راه دور انجام داد.
بنابراین کاربرد هر دو دوربین موتورایز و وریفوکال به یک صورت است اما دوربین موتورایز، مجهز به موتور الکتریکی می باشد و تنظیم آن از راه دور، توسط کاربر، امکان پذیر است.
لنز دوربین های فیش آی به چه صورت است؟
لنز دوربین های فیش آی معمولا زیر 2 میلیمتر است و تصویر 180 درجه را نمایش میدهد. این دوربین ها به دلیل فاصله کانونی کمی که دارند، تصاویر با کیفیت کمتری را ارائه خوهند داد. درست است که زاویه دید وسیع تر خواهد شد اما به دلیل کاهش قدرت زوم و کیفیت تصویر، ممکن است زیاد استفاده نشود.
به عنوان مثال کیفیت تصویر دوربین 4 مگاپیکسل با زاویه دید 90 درجه بیشتر از دوربین فیش آی 4 مگاپیکسل، که زاویه دید بالایی دارد، می باشد. از طرفی نیز دوربین های Fish eye یک تصویر دایره ای شکل و منحنی به ما میدهد که برای داشتن تصویر مسطح، باید از نرم افزار استفاده کرد.
نصب دوربین موتورایز
باید به این نکته اشاره کرد که، در هنگام نصب دوربین موتورایز تحت شبکه، نیاز به کابل جدا برا تنظیم زاویه دید نیست. حتی در سیستم های TVI نیز این امکان وجود دارد که از طریق همان کابل کواکسیال، کاربر بتواند تنظیمات دوربین موتورایز را انجام دهد. البته در سیستم های آنالوگ این گونه نیست و باید کابل مجزا وصل شود.
زوم اپتیکال دوربین های موتورایز
دوربین های اسپیددام، از سری دوربین هایی است که با قابلیت زوم اپتیکال هستند. چرخش و تنظیم زاویه دید این دوربین ها، توسط کاربر کنترل انجام می شود. معمولا برای دوربین های موتورایز فاصله کانونی را در یک محدوده مشخص تعریف می کنند. به عنوان مثال: دوربین موتورایز با لنز 2.8 تا 12 میلیمتر.
زمانی که صحبت از زوم اپتیکال در دوربین های مداربسته می شود، منظور همان بزرگنمایی است که با زوم بر روی تصویر، کیفیت تصویر کاهش پیدا نکند. مثلا می گویند دروبین اسپیددام با زوم اپتیکال 32X به این معنی که قابلیت بزرگنمایی تا 32 برابر را دارد.
